تجمع زیستی جیوه در برخی از بافت های ماهی شانک زرد باله (acanthopagrus latus) : مقایسه ی محیط طبیعی با شرایط آزمایشگاهی

پایان نامه
چکیده

خور موسی یکی از با ارزش ترین اکوسیستم های دریایی در جنوب غربی کشور است که محل صید بسیاری از ماهیان و سایر آبزیان خوراکی می باشد. مطالعات پیشین انجام شده بر آب، رسوب و آبزیان در منطقه نشانگر آلودگی این خور به فلز جیوه بوده و میزان آن را بالاتر از استانداردهای جهانی اعلام نموده اند. ماهی شانک زرد باله ( acanthopagrus latus) یکی از ماهیان بومی منطقه است که علاوه بر صید مستقیم از دریا و مصرف توسط مردم محلی، تکثیر و پرورش آن نیز در منطقه صورت می پذیرد. از آنجا که این ماهی در منطقه مورد مطالعه در معرض آلودگی جیوه قرار دارد و این آلودگی در صورت مصرف ماهیان قابل انتقال به انسان می باشد، این مطالعه به منظور آگاهی از غلظت جیوه در آب، رسوب و بافت های مختلف ماهی شانک در منطقه خور موسی و مقایسه قابلیت بافت های مختلف در تجمع جیوه و شناسایی اندام هدف برای این فلز صورت گرفت. در مطالعه ی محیطی، نمونه برداری از آب، رسوب و ماهی خوریات زنگی، جعفری، پتروشیمی، غزاله و مجیدیه در آبان ماه 1388 صورت گرفت. از هر خور مجموعاً 6 نمونه ی آب، 9 نمونه ی رسوب و 10 قطعه ماهی شانک برداشت گردید. پس از هضم نمونه ها در آزمایشگاه، محتوی جیوه آن ها با استفاده از دستگاه جذب اتمی و روش بخار سرد اندازه گیری شد. علاوه بر این به منظور پی بردن به دینامیک تجمع جیوه در بافت های مختلف، 45 قطعه ماهیان شانک از خور زنگی به صورت زنده صید گردید که پس از انتقال به آزمایشگاه و سازگاری، به مدت 21 روز در معرض غلظت های اسمی 0، 10، 20، 40 و 80 میکروگرم بر لیتر جیوه قرار داده شدند. پس از اتمام دوره آزمایشی، ماهیان مورد مطالعه تشریح شده و بافت های مختلف آن شامل فلس، باله، استخوان، پوست، عضله و کبد جداسازی گردید. سپس به روش فوق الذکر مقدار جیوه ی آن ها سنجیده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که میانگین غلظت جیوه در آب در محدوده ی 00/12-66/3 میکروگرم بر لیتر بوده که از حد مخاطره آمیز جیوه در آب نیز بیشتر است. میانگین غلظت جیوه در رسوبات نیز در محدوده 69/0-31/0 میکروگرم بر گرم قرار داشت که آلودگی منطقه را به جیوه نشان می دهد. جیوه ی بدست آمده در بافت عضله نیز در محدوده 19/1-49/0 میکروگرم بر گرم وزن تر قرار داشت که بالاتر از حد مجاز جیوه در عضله بود. جذب هفتگی جیوه برای مصرف کنندگان ماهی شانک در منطقه در حدود 50/2-01/1 میکروگرم بر کیلوگرم وزن بدن در هفته محاسبه شد که کمتر از مقدار قابل تحمل توصیه شده توسط سازمان های جهانی می باشد. حد مجاز مصرف ماهانه ماهی شانک زرد باله نیز در مردان، زنان، کودکان 12-6 سال و کودکان کمتر از 6 سال به ترتیب 17، 19، 12 و 8 بار در سال بدست آمد. بطور کلی غلظت جیوه در بافت های مختلف ماهیان شانک صید شده از خور موسی بصورت : کبد> عضله> پوست- استخوان? باله- فلس بود و نشان می داد که تجمع بالای جیوه در بافت های کبد و عضله رخ می دهد که دلیل آن احتمالاً گستردگی بالای رگ های خونی، درصد بالای آب، و خصوصیات بیوشیمیایی و عملکردی این بافت ها می باشد. همچنین مشاهده شد که با افزایش بار آلودگی در خوریات، تفاضل میان میزان جیوه ی تجمع یافته در بافت های کبد و عضله بیشتر گردید. بنابر این احتمالاً بتوان از نسبت غلظت جیوه در کبد به غلظت آن در عضله برای تعیین شدت آلودگی استفاده نمود. در ماهیان قرار گرفته در معرض جیوه محلول نیز الگوی تجمع جیوه در بافت های مختلف به صورت: کبد> عضله? پوست? استخوان? باله- فلس بود و بیشترین سرعت جذب و تجمع جیوه در بافت کبد مشاهده گردید. در کل الگوی تجمع جیوه در ماهیان صید شده از محیط طبیعی و ماهیان قرار گرفته در معرض جیوه محلول تشابه زیادی را نشان داد که احتمالاً ناشی از تجمع بالای جیوه ی معدنی در این گونه می باشد. مطالعه همبستگی بین غلظت جیوه در آب و تجمع آن در ماهیان شانک زرد باله هم در ماهیان صید شده از خوریات و هم ماهیان قرار گرفته در معرض جیوه محلول مستقیم و معنی دار بود(05/0>p).

منابع مشابه

نحوه توزیع جیوه در بافت های مختلف ماهی شانک زرد باله (Acanthopagrus latus) خور موسی، خلیج فارس

  چکیده در این مطالعه غلظت جیوه در بافت‌‌های مختلف ماهی شانک زرد باله (Acanthopagrus latus) صیدشده از پنج یک از خوریات خور موسی (زنگی، جعفری، پتروشیمی، غزاله و مجیدیه) اندازه‌گیری شد. نمونه‌های بافتی در اسید هضم و با استفاده از روش جذب اتمی ارزیابی شدند. به طور کلی الگوی پراکنش جیوه در خوریات مورد مطالعه به شکل مجیدیه ≈ غزاله > پتروشیمی ≈ جعفری > زنگی بود. مشاهدة بیشترین غلظت جیوه در...

متن کامل

ارزیابی خطر فلز جیوه ناشی از مصرف ماهی شانک زرد باله (Acanthopagrus latus)

در پژوهش حاضر با اندازه‌گیری غلظت جیوه کل با روش اسپکتروفتومتر جذب اتمی در نمونه‌های عضله ماهی شانک زرد باله (Acanthopagrus latus) رودخانه بهمن‌شیر خطر ناشی از مصرف این ماهی برای انسان ارزیابی شد. بدین منظور 30 عدد ماهی از بندر ‌چوئبده به‌صورت تصادفی تهیه شد. میانگین میزان جیوه در عضله ماهی شانک در منطقه مورد مطالعه 08/0±24/0 میلی‌گرم در کیلوگرم وزن تر بود. نتایج نشان می‌دهد که میانگین میزان جی...

متن کامل

ارزیابی خطر فلز جیوه ناشی از مصرف ماهی شانک زرد باله (acanthopagrus latus)

در پژوهش حاضر با اندازه گیری غلظت جیوه کل با روش اسپکتروفتومتر جذب اتمی در نمونه های عضله ماهی شانک زرد باله (acanthopagrus latus) رودخانه بهمن شیر خطر ناشی از مصرف این ماهی برای انسان ارزیابی شد. بدین منظور 30 عدد ماهی از بندر چوئبده به صورت تصادفی تهیه شد. میانگین میزان جیوه در عضله ماهی شانک در منطقه مورد مطالعه 08/0±24/0 میلی گرم در کیلوگرم وزن تر بود. نتایج نشان می دهد که میانگین میزان جیو...

متن کامل

نحوه توزیع جیوه در بافت های مختلف ماهی شانک زرد باله (acanthopagrus latus) خور موسی، خلیج فارس

چکیده در این مطالعه غلظت جیوه در بافت های مختلف ماهی شانک زرد باله (acanthopagrus latus) صیدشده از پنج یک از خوریات خور موسی (زنگی، جعفری، پتروشیمی، غزاله و مجیدیه) اندازه گیری شد. نمونه های بافتی در اسید هضم و با استفاده از روش جذب اتمی ارزیابی شدند. به طور کلی الگوی پراکنش جیوه در خوریات مورد مطالعه به شکل مجیدیه ≈ غزاله > پتروشیمی ≈ جعفری > زنگی بود. مشاهدة بیشترین غلظت جیوه در خورهای مجیدیه...

متن کامل

مقایسه تجمع زیستی فلزات سنگین در عضله دو گونه ماهی بیاه آب شیرین (Liza abu) و شانک زرد باله (Acanthopagrus latus) رودخانه بهمنشیر در فصل تابستان

این تحقیق در سال 1393 باهدف تعیین و مقایسه میزان فلزات سنگین کادمیوم، سرب، آرسنیک، نیکل، روی، مس، آهن، کبالت و وانادیوم در عضله دو گونه ماهی بیاه (Liza abu) و شانک زرد باله (Acanthopagrus latus) رودخانه بهمنشیر در فصل تابستان انجام شد. 40 نمونه ماهی بیاه و شانک زرد باله به‌صورت کاملاً تصادفی از بندر چوئبده به‌وسیله تورهای گوشگیر رودخانه‌ای توسط صیادان بومی منطقه تهیه شد. سنجش فلزات سنگین به روش ...

متن کامل

تعیین غلظت کشنده (LC50) کادمیم کلراید در ماهی شانک زرد باله (Acanthopagrus latus)

آلاینده‌هایی از قبیل فلزات سنگین اثرات نامطلوبی بر آبزیان و در نهایت انسان به عنوان مصرف کننده نهایی دارند. کادمیم یکی از فلزات سمی موجود در پساب صنایع مختلف می‌باشد. لذا بررسی اثرات این آلاینده بر آبزیان ضروری به نظر می‌رسد. در این تحقیق سمیت حاد فلز کادمیم روی ماهی شانک زرد باله (Acanthopagrus latus) در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش‌ها به روش استاندارد طی 96 ساعت انجا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023